Theo BBC News, cuộc tranh luận trên truyền hình giữa các lãnh đạo đảng phái lớn ở Canada đã diễn ra với tâm điểm là các vấn đề kinh tế và chính trị.
Tuy nhiên, một nhân vật không có mặt tại khán phòng lại chiếm sóng nhiều nhất: Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Câu hỏi lớn trước thềm sự kiện là liệu lãnh đạo đảng Tự do Mark Carney, người đang dẫn đầu các cuộc thăm dò, có vấp ngã hay không. Carney, cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh, đã cố gắng vượt qua cuộc tranh luận bằng tiếng Pháp hôm thứ Tư dù không thông thạo ngôn ngữ này.
Trong cuộc tranh luận, ông liên tục bị ba đối thủ dồn vào thế khó: Lãnh đạo đảng Bảo thủ Pierre Poilievre, lãnh đạo đảng Dân chủ mới Jagmeet Singh và lãnh đạo đảng Bloc Québécois Yves-Francois Blanchet.
Cách ứng phó với cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa Canada và Mỹ là một chủ đề chính, bên cạnh các cuộc tranh luận về khả năng chi trả, tội phạm và môi trường.
Dưới đây là năm điểm chính từ cuộc đối đầu trên truyền hình:
Cái bóng của Trudeau ám ảnh Carney
Các đối thủ của Carney nhanh chóng tập trung vào những sai lầm của người tiền nhiệm không được lòng dân, cựu Thủ tướng Justin Trudeau.
Lãnh đạo đảng Bảo thủ Poilievre liên tục nhắc đến “thập kỷ Tự do đã mất”, nói về 10 năm qua khi đảng Tự do nắm quyền. Ông trích dẫn các vấn đề như khả năng chi trả nhà ở và chi phí sinh hoạt cao để chứng minh luận điểm của mình.
Poilievre hỏi Carney: “Làm sao chúng ta có thể tin rằng ông khác biệt?”
Blanchet cũng ném găng thách đấu Carney: “Ông nói mình khác biệt – ông cần chứng minh mình tốt hơn”.
Carney buộc phải tự bảo vệ mình nhiều lần, lưu ý rằng ông chỉ mới ngồi vào ghế thủ tướng một tháng dù cùng chung đảng với Trudeau.
Carney nói: “Tôi là một người rất khác với Justin Trudeau”.
- Hướng dẫn: Những điều bạn nên biết về cuộc bầu cử này
- Ứng cử viên: Ai có thể trở thành Thủ tướng mới?
- Video: Canada sẽ chọn lãnh đạo mới như thế nào
- Tranh luận tiếng Pháp: Điều gì đã xảy ra trong cuộc tranh luận đầu tiên?
Cách tiếp cận mềm mỏng hơn với thuế quan của Trump
Các nhà lãnh đạo được hỏi về cách họ sẽ đàm phán với Trump và ứng phó với thuế quan của ông đối với Canada.
Tổng thống Mỹ đã áp dụng mức thuế 25% đối với hàng hóa từ Canada, với một số miễn trừ cho các sản phẩm thuộc USMCA – một thỏa thuận thương mại tự do Bắc Mỹ. Canada cũng bị ảnh hưởng bởi thuế quan toàn cầu của Mỹ đối với thép, nhôm và ô tô.
Tổng thống cũng từng công khai nói về việc Canada trở thành bang thứ 51 của Mỹ.
Chính phủ Canada trước đây cho biết lập trường của họ là áp dụng thuế quan “đô la đổi đô la” với mục tiêu gây tổn hại tối đa cho nền kinh tế Mỹ.
Nhưng trong cuộc tranh luận, các nhà lãnh đạo dường như thừa nhận rằng đây không phải là một cuộc chiến công bằng.
Carney nói: “Chúng tôi đã chuyển từ thuế quan đô la đổi đô la”, thừa nhận rằng nền kinh tế Mỹ lớn hơn Canada hơn 10 lần.
Lãnh đạo đảng Tự do cho biết trọng tâm sẽ chuyển sang các loại thuế có mục tiêu được thiết kế để tối đa hóa thiệt hại cho Mỹ và gây tổn hại cho Canada ít nhất có thể.
Trump dường như đã dịu giọng về Canada trong những tuần gần đây. Sau cuộc điện đàm với tổng thống Mỹ vào cuối tháng 3, Carney nói rằng Trump “tôn trọng chủ quyền của Canada” và cuộc trò chuyện của họ “mang tính xây dựng”.
Canada và Mỹ dự kiến sẽ bắt đầu đàm phán về thương mại và an ninh sau cuộc bầu cử ngày 28 tháng 4.
Chi tiết chính sách
Đối với những người Canada quan tâm đến các vấn đề của đất nước ngoài Trump và thuế quan của ông, cuộc tranh luận đã đưa ra các cuộc thảo luận chính sách thực chất về các chủ đề từ nhà ở đến tội phạm đến nhập cư.
Rõ ràng là người Canada có những lựa chọn hoàn toàn khác nhau trước mắt.
Poilievre thường xuyên bảo vệ tầm nhìn của mình về một chính phủ nhỏ sẽ giữ thuế thấp để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và khả năng chi trả cho người Canada, đồng thời cứng rắn với tội phạm.
Trong khi đó, Singh thúc đẩy các chương trình xã hội mạnh mẽ hơn ở Canada, bao gồm mở rộng các chương trình chăm sóc răng miệng và dược phẩm quốc gia của đất nước và các khoản chi tiêu chăm sóc sức khỏe khác.
Carney bám sát quan điểm trung dung của đảng mình.
Ông nói trong một phân đoạn về khả năng lãnh đạo mạnh mẽ trong khủng hoảng: “Chính phủ có thể đóng một vai trò, nhưng vai trò của nó phải mang tính xúc tác”.
Các đảng nhỏ hơn chiến đấu để tồn tại
Hệ thống chính trị của Canada, tương tự như của Anh, có một số đảng phái chính trị – đảng Tự do theo chủ nghĩa trung dung, đảng Bảo thủ cánh hữu, đảng Dân chủ mới cánh tả và đảng Bloc, chỉ điều hành ứng cử viên ở Quebec.
Ngoài ra còn có Đảng Xanh, đã bị loại vào phút cuối khỏi cuộc tranh luận vì không điều hành đủ ứng cử viên.
Nhưng các cuộc thăm dò cho thấy rằng trong cuộc bầu cử này, phần lớn người Canada đang lựa chọn ủng hộ đảng Bảo thủ hoặc đảng Tự do.
Điều này đã khiến các đảng xếp thứ ba phải chiến đấu để tồn tại. Các cuộc thăm dò quốc gia cho thấy đảng Dân chủ mới của Singh chỉ đạt 8,5% – điều này có thể tương đương với chỉ 5 ghế trong số 343, một tổn thất lớn so với 24 ghế hiện tại của họ.
Singh cố gắng lên tiếng, liên tục ngắt lời cả Poilievre và Carney trong nỗ lực tách đảng của mình ra như một lựa chọn cho cử tri cánh tả.
Singh nhận xét: “Bạn không thể giao tất cả quyền lực cho ông Carney”.
Trong khi đó, lãnh đạo đảng Bloc Blanchet chèn các vấn đề liên quan đến tỉnh bang nói tiếng Pháp vào mọi cơ hội.
Đảng của ông cũng có nguy cơ mất ít nhất một tá ghế ở Quebec, theo các cuộc thăm dò hiện tại.
Văn minh Canada được thể hiện
Bất chấp những cuộc tranh cãi thường xuyên, giọng điệu tổng thể khá hòa nhã.
Ý thức chung về sự trang trọng thể hiện rõ khi các nhà lãnh đạo thảo luận về cuộc khủng hoảng nhà ở. Trong một lời bác bỏ Poilievre, Carney dường như đã dừng lại trước khi chỉ trích đối thủ của mình.
Carney nói: “Một sự hiểu lầm…,” khi ông tạm dừng giữa câu, nói thêm: “Tôi sẽ lịch sự.”
Ngay cả sau một số cuộc trao đổi gay gắt, Carney và Poilievre đã được quay phim bắt tay và cười sau đó.
Không chỉ khác biệt rõ rệt so với một số chu kỳ tranh luận tổng thống gần đây ở Mỹ, mà nó còn thân thiện hơn so với một số cuộc tranh luận liên bang Canada trong quá khứ.
