Tổng cộng 12 bang của Mỹ đã đệ đơn kiện cựu Tổng thống Donald Trump về các loại thuế quan mà họ cho là vi hiến và gây tổn hại đến nền kinh tế quốc gia, đồng thời áp đặt mà không có sự chấp thuận của Quốc hội.
Vụ kiện được đệ trình lên Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ, thách thức việc ông Trump sử dụng quyền khẩn cấp theo Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp đặt thuế quan rộng rãi đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, 12 bang này lập luận rằng Hiến pháp trao cho Quốc hội, chứ không phải tổng thống, quyền áp thuế và thuế quan, và IEEPA chưa bao giờ được dự định để cho phép chính sách thương mại ở quy mô này.
“Thuế quan liều lĩnh của Tổng thống Trump đã đẩy giá cả lên cao ngất ngưởng cho người tiêu dùng và gây ra tình trạng hỗn loạn kinh tế trên cả nước”, Thống đốc Kathy Hochul nói. “New York đang đứng lên để chống lại đợt tăng thuế liên bang lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Tổng chưởng lý James và tôi đang hợp tác trong vụ kiện này thay mặt cho người tiêu dùng New York, bởi vì chúng tôi không thể để Tổng thống Trump đẩy đất nước chúng ta vào suy thoái.”
“Tổng thống không có quyền tăng thuế theo ý mình”, Tổng chưởng lý New York Letitia James nói. “Thuế quan của ông ấy là bất hợp pháp và nếu không bị ngăn chặn, chúng sẽ dẫn đến lạm phát, thất nghiệp và thiệt hại kinh tế nhiều hơn.”
Kể từ tháng 2 năm 2025, ông Trump đã ký nhiều sắc lệnh hành pháp áp đặt thuế quan mới đối với Canada, Mexico, Trung Quốc và gần như tất cả các đối tác thương mại khác của Hoa Kỳ.
Chính quyền Trump viện dẫn các trường hợp khẩn cấp quốc gia làm cơ sở cho thuế quan, bao gồm buôn bán ma túy, nhập cư bất hợp pháp và các hành vi thương mại không công bằng. Các tiểu bang trong vụ kiện tuyên bố rằng những biện minh của tổng thống là mơ hồ và không đủ về mặt pháp lý.
IEEPA, được ban hành năm 1977, cho phép các tổng thống ứng phó với các mối đe dọa quốc tế cụ thể, chẳng hạn như khủng bố hoặc các tác nhân thù địch nước ngoài. Nhưng theo vụ kiện, không có tổng thống nào trong 48 năm kể từ khi nó được thông qua đã sử dụng nó để áp đặt thuế quan.
Đơn khiếu nại lập luận rằng các mức thuế mới được áp dụng mà không có sự chấp thuận của quốc hội hoặc các phát hiện pháp lý cần thiết để biện minh cho các hành động thương mại sâu rộng.
Vụ kiện cũng tuyên bố rằng thuế quan không liên quan đến bất kỳ mối đe dọa “bất thường và đặc biệt” cụ thể nào, như được yêu cầu theo IEEPA, mà chính quyền Trump đã viện dẫn làm cơ sở cho quyền lực của mình. Các tiểu bang tuyên bố rằng thuế quan sẽ làm tăng đáng kể giá tiêu dùng, thúc đẩy lạm phát, dẫn đến mất việc làm và tạo ra sự bất ổn kinh tế lan rộng.
Thách thức pháp lý không chỉ tập trung vào kinh tế. Nó lập luận rằng thuế quan là vi hiến vì chúng chiếm đoạt quyền lực của quốc hội đối với thuế và thương mại. Vụ kiện cũng tuyên bố rằng chính sách thay đổi của chính quyền – mà họ cho là thường xuyên được sửa đổi bằng các sắc lệnh hành pháp hoặc phương tiện truyền thông xã hội – đã tạo ra sự hỗn loạn trên thị trường thương mại và tài chính.
Những người ủng hộ chính quyền Trump nói rằng thuế quan là một động thái táo bạo để bảo vệ các ngành công nghiệp Mỹ và điều chỉnh sự mất cân bằng thương mại lâu dài.
Nhưng vụ kiện vẽ ra một bức tranh khác về sự lạm quyền và thiếu minh bạch. Nó lập luận rằng nếu các hành động của Tổng thống Trump được phép tồn tại, bất kỳ tổng thống tương lai nào cũng có thể áp đặt thuế dưới danh nghĩa quyền lực khẩn cấp, hoàn toàn bỏ qua Quốc hội.
Cùng với New York, các tổng chưởng lý của Arizona, Colorado, Connecticut, Delaware, Illinois, Maine, Minnesota, Nevada, New Mexico, Oregon và Vermont đã tham gia vụ kiện.
Liên minh đang yêu cầu tòa án ngăn chặn việc thực thi thêm thuế quan và tuyên bố các lệnh này là không hợp lệ theo cả Hiến pháp và luật liên bang.
