100 ngày chấn động nước Mỹ dưới thời Tổng thống Trump
Chỉ trong vòng 3 tháng sau khi nhậm chức, Tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ đã triển khai quyền lực một cách chóng mặt, tạo ra những thay đổi sâu rộng trên mọi lĩnh vực của đời sống Mỹ.
Với những người ủng hộ, đây là minh chứng cho một nhà lãnh đạo hành động, thực hiện lời hứa và cải cách. Nhưng với những người phản đối, ông đang gây ra những tổn hại không thể khắc phục cho đất nước, lạm quyền, làm tê liệt các chức năng quan trọng của chính phủ và định hình lại chức vụ tổng thống.
Mạng xã hội châm ngòi cuộc chiến pháp lý
Phó Tổng thống JD Vance viết trên X (Twitter): “Thẩm phán không được phép kiểm soát quyền lực hợp pháp của hành pháp”.
Tuyên bố này đã gây ra một làn sóng phản đối mạnh mẽ, với các chuyên gia pháp lý chỉ ra nguyên tắc 220 năm tuổi rằng tòa án có quyền kiểm tra và bác bỏ bất kỳ hành động nào của chính phủ vi phạm Hiến pháp Hoa Kỳ.
Chính quyền Trump đã không ngần ngại mở rộng phạm vi quyền lực hành pháp sang cả Quốc hội và tòa án. Họ đơn phương cắt giảm ngân sách của nhiều chương trình và cơ quan, khiến Quốc hội im lặng. Tòa án thì phản đối mạnh mẽ hơn, với hơn 100 phán quyết chặn các hành động của tổng thống.
Một thẩm phán liên bang do đảng Cộng hòa bổ nhiệm đã bày tỏ sự “sốc” trước cách hành xử của Nhà Trắng.
Elon Musk và chiếc cưa máy
Elon Musk, trong trang phục đen toàn tập, đã xuất hiện tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) và nhận được sự ngưỡng mộ của đám đông.
Tỷ phú này, với vai trò “Bộ trưởng Hiệu quả Chính phủ”, đã được Tổng thống Argentina Javier Milei trao tặng một chiếc cưa máy vàng tượng trưng cho việc cắt giảm bộ máy quan liêu.
Musk đã cử người của mình đến các cơ quan liên bang để tìm kiếm các chương trình cần cắt giảm. Mặc dù chưa đạt được mục tiêu cắt giảm hàng nghìn tỷ đô la như đã hứa, nhưng ông đã giảm đáng kể quy mô của nhiều cơ quan, thậm chí đóng cửa USAID và cố gắng giải thể Bộ Giáo dục.
Tuy nhiên, cách tiếp cận “cưa máy” của Musk đã gây ra xung đột với các quan chức chính phủ và sự phẫn nộ từ một bộ phận công chúng.
Thị trường chao đảo vì thuế quan
Khi Tổng thống Trump công bố áp thuế đối với một loạt các quốc gia, các nhà giao dịch đã phải hành động nhanh chóng để bán tháo cổ phiếu.
Thị trường chứng khoán Mỹ đã lao dốc sau thông báo này. Mặc dù Nhà Trắng đã đảo ngược một số mức thuế cao nhất, nhưng thị trường vẫn chưa phục hồi hoàn toàn.
Nền kinh tế là mối quan tâm lớn nhất của cử tri Mỹ trong cuộc bầu cử tháng 11. Mặc dù cam kết cắt giảm giá cả, giảm bớt quy định và thúc đẩy ngành công nghiệp trong nước của Trump được Phố Wall và nhiều người Mỹ lao động hoan nghênh, nhưng chi phí kinh tế ngắn hạn đã trở nên rõ ràng.
Thị trường chứng khoán đang giảm, lãi suất tăng và niềm tin của người tiêu dùng giảm. Tỷ lệ thất nghiệp cũng đang tăng lên.
Cục Dự trữ Liên bang và các chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng kế hoạch của Trump sẽ làm giảm tăng trưởng kinh tế và có thể dẫn đến suy thoái.
Bức ảnh tố cáo
Một người phụ nữ Venezuela đã nhận ra con trai mình trong một bức ảnh chụp những người đàn ông bị còng tay và xiềng xích trong một nhà tù khét tiếng ở El Salvador.
Chính quyền Trump nói rằng họ là thành viên của băng đảng Tren de Aragua, nhưng người mẹ khẳng định con trai mình vô tội.
Việc trấn áp người nhập cư là một phần quan trọng trong chiến dịch tái tranh cử của Trump. Số lượng người vượt biên trái phép đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn bốn năm.
Tuy nhiên, các luật sư về quyền dân sự cảnh báo rằng một số người di cư đang bị trục xuất mà không qua thủ tục tố tụng, và những người vô tội cũng bị vạ lây.
Xung đột với giới học thuật, truyền thông và doanh nghiệp
Tổng thống Đại học Harvard, Alan Garber, đã quyết định đối đầu trực diện với Nhà Trắng bằng cách kiện chính quyền Trump vì đóng băng hàng tỷ đô la tài trợ liên bang.
Ông cho rằng đây là một nỗ lực bất hợp pháp để “áp đặt sự kiểm soát chưa từng có và không phù hợp” đối với hoạt động của Harvard.
Nhà Trắng cho biết họ phải hành động vì Harvard đã không giải quyết vấn đề bài Do Thái trong khuôn viên trường.
Một động thái tương tự cũng diễn ra trong thế giới doanh nghiệp và truyền thông. Trump đã sử dụng việc giữ lại các hợp đồng liên bang để gây áp lực buộc các công ty luật phải tuyển dụng và đại diện cho nhiều người bảo thủ hơn.
Thay đổi về chủng tộc và bản sắc
Tổng thống Trump đã chỉ đạo chính phủ liên bang chấm dứt các chương trình đa dạng và công bằng (DEI) và điều tra các công ty tư nhân và tổ chức học thuật bị cho là tham gia vào “DEI bất hợp pháp”.
Chỉ thị của ông đã thúc đẩy các công ty hàng đầu như Meta và Goldman cắt giảm hoặc loại bỏ các chương trình này.
Tuy nhiên, một số hậu quả bất ngờ đã gây ra sự ngạc nhiên. Nghĩa trang Quốc gia Arlington đã xóa khỏi trang web của mình tất cả các đề cập đến lịch sử của các quân nhân da đen và nữ giới.
100 ngày đầu tiên của Donald Trump là một màn thể hiện chưa từng có về quyền lực đơn phương được thực thi bởi một tổng thống Mỹ hiện đại.
Những nỗ lực của ông nhằm tháo dỡ phần lớn chính phủ liên bang sẽ mất nhiều năm, nếu không muốn nói là hàng thập kỷ, để các tổng thống kế nhiệm khôi phục lại.
Câu hỏi đặt ra là liệu sự khởi đầu chóng vánh này có dẫn đến những thay đổi lâu dài hay không. Hãy cùng chờ xem!
Nguồn: BBC News
