Chính quyền Tổng Thống Donald Trump vừa mạnh tay trừng phạt gần hai chục công ty hoạt động trong lĩnh vực buôn bán dầu mỏ bất hợp pháp của Iran. Động thái này diễn ra ngay sau khi Tổng Thống Trump có bài phát biểu quan trọng tại Trung Đông, gửi đi thông điệp vừa cứng rắn vừa mở đường cho Tehran.
Bộ Tài chính Hoa Kỳ cho biết, các lệnh trừng phạt mới nhắm vào những công ty tham gia vào hoạt động thương mại dầu mỏ của Iran. Theo các quan chức, chính phủ Iran đang phân bổ hàng tỷ đô la từ nguồn dầu mỏ này cho lực lượng vũ trang, tài trợ cho việc phát triển tên lửa đạn đạo, máy bay không người lái và hỗ trợ các nhóm khủng bố trong khu vực.
Các công ty bị trừng phạt, đặc biệt là Sepehr Energy Jahan Nama Pars Company và các chi nhánh, được cho là đã sử dụng mạng lưới công ty bình phong và các giao dịch phức tạp để tạo ra “ảo giác” về thương mại hợp pháp, nhằm lách các lệnh cấm vận hiện có. Họ thậm chí còn sử dụng các công ty ở Hong Kong để môi giới và vận chuyển dầu đến các nhà máy lọc dầu nhỏ ở Trung Quốc.
Động thái trừng phạt này được đưa ra không lâu sau khi Tổng Thống Trump phát biểu tại Riyadh, Ả Rập Saudi, kêu gọi Iran lựa chọn một “con đường mới và tốt đẹp hơn”. Chính quyền Trump đang trong quá trình đàm phán một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran.
Trong bài phát biểu của mình, Tổng Thống Trump cảnh báo sẽ áp dụng “áp lực tối đa trên diện rộng” nếu Iran không đi đến một thỏa thuận. “Như tôi đã nhiều lần thể hiện, tôi sẵn sàng chấm dứt các xung đột trong quá khứ và xây dựng quan hệ đối tác mới vì một thế giới tốt đẹp và ổn định hơn, ngay cả khi sự khác biệt của chúng ta có thể rất sâu sắc,” Tổng Thống Trump nói.
Ông nhấn mạnh: “Nếu giới lãnh đạo Iran từ chối cành ô liu này… chúng ta sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc gây áp lực tối đa trên diện rộng, đẩy xuất khẩu dầu của Iran về con số không.”
Tổng Thống Trump khẳng định Iran có thể có một tương lai tươi sáng hơn nhiều, nhưng Hoa Kỳ sẽ không bao giờ cho phép họ đe dọa Mỹ và các đồng minh bằng khủng bố hoặc tấn công hạt nhân.
Trước đó, chính quyền Trump đã đặt ra khung thời gian 60 ngày để đạt được thỏa thuận về chương trình vũ khí nguyên tử của Iran. Vòng đàm phán thứ tư giữa Hoa Kỳ và Iran vừa kết thúc vào cuối tuần qua. Theo Fox News, đặc phái viên của Tổng Thống Trump, Steve Witkoff, đã gặp các quan chức Iran. Phía Iran mô tả các cuộc đàm phán là “khó khăn nhưng hữu ích”, trong khi một quan chức Mỹ giấu tên cho biết cuộc gặp diễn ra cả gián tiếp và trực tiếp.
Kết quả là hai bên đã “đạt được thỏa thuận để tiếp tục đàm phán, làm rõ các yếu tố kỹ thuật,” quan chức Mỹ cho biết và bày tỏ sự lạc quan về kết quả này, mong chờ cuộc gặp tiếp theo sẽ diễn ra sớm.
Chính quyền Trump vẫn giữ quan điểm rằng Thỏa thuận Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA) năm 2015 dưới thời Tổng thống Obama là thiếu sót và không ngăn cản được Iran chế tạo bom nguyên tử.
Trước chuyến đi Trung Đông, Tổng Thống Trump đã nhắc lại lập trường của mình về mục tiêu hạt nhân của Iran. Ông nói Iran không thể có vũ khí hạt nhân nhưng tin rằng họ đang đàm phán một cách thông minh. “Chúng tôi đang trong quá trình nói chuyện với họ, và hiện tại họ đang hành động rất thông minh. Chúng tôi muốn Iran giàu có, tuyệt vời, hạnh phúc và vĩ đại, nhưng họ không thể có… vũ khí hạt nhân. Rất đơn giản. Vì vậy, tôi nghĩ họ hiểu điều đó.”
Tuy nhiên, chỉ một ngày trước khi các cuộc đàm phán bắt đầu, Lãnh tụ Tối cao Iran Ali Khamenei đã hoan nghênh những tiếng hô vang “Cái chết cho nước Mỹ” tại thủ đô Tehran. Ông Khamenei nói với đám đông những người ủng hộ kêu gọi hủy diệt Hoa Kỳ rằng “Phán xét của các bạn là đúng”.
Theo tin từ Fox News ngày 13/05/2025, động thái này cho thấy chiến lược “vừa đấm vừa xoa” của chính quyền Tổng Thống Trump nhằm gây áp lực tối đa trong khi vẫn để ngỏ cánh cửa đàm phán với Iran.
